گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ امروزه انجام تحقیقات هدفمند و مبتنی بر نیاز واقعی جامعه در رقابت با سایر کشورها ضروری به‌نظر می‌رسد؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین شاخص‌های میزان پیشرفت انجام تحقیقات نوآورانه مبتنی بر نیاز کشور است و برای اجرایی کردن چنین اهدافی باید رابطه مناسبی بین اعضای اصلی نوآوری در کشور یعنی دولت، صنعت و دانشگاه وجود داشته باشد و در این راستا واحدهای پژوهشی می‌توانند نقش واسطه‌ای بین دولت و صنعت از یک سو و دانشگاه از سوی دیگر را داشته باشند.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد با توجه به وجود کارکنان متخصص و اعضای هیئت علمی توانمند و زیرساخت‌های مناسب می‌تواند نقش مؤثری را در رفع مشکلات و محقق کردن اهداف کلان ملی کشور داشته باشد و در این راستا به همت معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه (حوزه مراکز تحقیقاتی) واحد پژوهشی مستقلی با عنوان «توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک» با همکاری دانشگاه علوم پزشکی فعالیت خود را آغاز می‌کند.

بیشتر بخوانید:

30 دانشجو در مرکز تحقیقات نوآوری پزشکی فعال هستند

شناسایی آنزیم‌های مؤثر در سرطان مری

خبرنگار آنا به همین مناسبت با زهره ترابی‌زاده مسئول مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد به‌منظور تشریح جزئیاتی از اهداف، مأموریت‌ها و چشم‌انداز مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک گفت‌وگو کرده است که از نظرتان می‌گذرد.

آنا: واحد پژوهشی «توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک» دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد با چه اهدافی راه‌اندازی شد؟

ترابی‌زاده: متأسفانه آمار بیمارانی که در جامعه به دلیل ضایعات عصبی-عضلانی دچار مشکلات حرکتی یا شناختی می‌شوند، قابل ملاحظه است و از سوی دیگر روش‌های توانبخشی و درمانی معمول، کارایی لازم را برای بازیابی قابل قبول بسیاری از ناتوانایی ندارند از این‌رو وجود هسته‌های پژوهشی که در مسیر تولید فناوری‌های نوین بازتوانی حرکتی- شناختی گام بردارند، ضروری به نظر می‌رسد؛ بنابراین با وجود ظرفیت‌های مناسب در واحد مشهد، زمینه برای ایجاد و راه‌اندازی چنین مرکزی مهیا بود.

«مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک» چه مأموریت‌هایی دارد؟

در مرحله نخست برای ایجاد چنین مجموعه‌ای باید فناوری‌های مناسبی مرتبط با روش‌های نوین توانبخشی عصبی تولید شوند که با تلاش‌های صورت گرفته در گروه مهندسی پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد این امر محقق شده است.

تعدادی از این فناوری‌ها تولید و مورد ارزیابی قرارگرفته و در حوزه روباتیک توانبخشی، سیستم‌های بیوفیدبک و نروفیدبک بوده‌اند؛ اما به‌منظور ارائه خدمات کلینیکی توسط این محصولات، نخست باید نسخه‌های صنعتی این محصولات تولید و سپس در محیط‌های کلینیکی مناسب، عرضه شوند. وجود هسته‌های پژوهشی مرتبط هم نیاز است تا با طراحی اهداف و نقشه‌های راه مناسب، زمینه را برای کسب گرنت‌های لازم، تکمیل طرح‌های فناورانه، انجام مطالعات انسانی و سرانجام ورود به مرحله تجاری‌سازی مهیا کند؛ بنابراین ایده راه‌اندازی هسته پژوهشی با عنوان «توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک»، بر همین اساس شکل گرفت.

آنا: چه ماموریت یا مأموریت‌هایی برای مرکز «توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک» دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد تعریف شده است؟

ترابی‌زاده: توسعه فناوری‌ها به‌منظور بازیابی برخی از قابلیت‌های حرکتی در بیماران دچار ضایعه نخاعی، پارکینسون، فلج مغزی و افرادی که متحمل اعمال جراحی شده‌اند و تولید ابزارهایی که بتوانند در اجرای فرآیندهای حرکتی روزمره بیماران دچار نقایص حرکتی مؤثر باشند، مهم‌ترین مأموریت این هسته پژوهشی(مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک) است.

یکی از اهداف بلندمدت مؤسسان مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک در کنار اهداف فناورانه کوتاه‌مدت و میان‌مدت، تشکیل هسته‌های پژوهشی مرتبط دیگری است که در نهایت زمینه را برای ایجاد یک مرکز تحقیقات تخصصی در زمینه توانبخشی حرکتی ـ شناختی فراهم می‌آورد.

یکی دیگر از اهداف اصلی از ایجاد مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک، افزایش تعداد گروه‌های پژوهشی و حرکت به سمت راه‌اندازی مرکز تحقیقاتی جامع است.

آنا: در آغاز کار چه مأموریت و برنامه‌ای در دستور کار دارید؟

ترابی‌زاده: در راستای اجرای مأموریت اصلی هسته پژوهشی باید مراحل متعدد و طبق زمانبندی متناظری اجرا شوند که تعریف و تصویب طرح‌های پژوهشی برون‌دانشگاهی و چند پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی (در مدت چهار ماه)، اجرای طرح‌های مصوب، کسب مجوزهای لازم به‌منظور تجاری‌سازی نخستین خروجی‌های فناورانه و بازاریابی یا آغاز ارائه خدمات بالینی با همکاری مراکز کلینیکی از جمله آن است.

آنا: نحوه تعامل نهادها و مراکز مربوط به این مرکز را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا به دنبال انعقاد قرارداد و تفاهم‌نامه‌ای با سازمان‌ها در زمینه‌های همکاری مشترک هستید؟

ترابی‌زاده: با توجه به اینکه یکی از رسالت‌های راه‌اندازی واحدهای پژوهشی در دانشگاه آزاد اسلامی تولید دانش فنی به‌منظور تجاری‌سازی و کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای است؛ بنابراین کسب گرنت اولیه در راستای پیاده‌سازی نمونه‌های نیمه‌صنعی و صنعتی باید در قالب طرح‌های برون‌دانشگاهی انجام شود.

زیرمجموعه‌هایی از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوی مانند صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، مؤسسه نیماد، ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی و ... از طرح‌های فناورانه در زمینه فناوری‌های حوزه توانبخشی حرکتی ـ شناختی، حمایت ویژه‌ای دارند؛ بنابراین این مجموعه‌ها، مهم‌ترین مراجع تصویب طرح‌های برون‌دانشگاهی با رویکرد تولید فناوری‌های مرتبط با مأموریت هسته پژوهشی پیشنهادی هستند.

جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی در مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک

علاوه بر این، برخی از طرح‌ها می‌توانند با همکاری دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه فردوسی مشهد تعریف شوند و این طرح‌ها یا در قالب طرح‌های پژوهشی یا پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی در آن دانشگاه‌ها قابل تعریف هستند.

با توجه به اینکه اعضای این هسته پژوهشی پیشنهادی (مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک) از دانشگاه‌های آزاد اسلامی مشهد و علوم‌پزشکی مشهد هستند، امکان انجام چنین همکاری‌هایی وجود خواهد داشت؛ البته در صورت به ثمر رسیدن محصولات مورد نظر، امکان به توافق رسیدن با برخی از سرمایه‌گذاران خصوصی وجود خواهد داشت. ضمن اینکه اکنون، پیگیری انعقاد تفاهم‌نامه با یکی از مراکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی در دستور کار این هسته پژوهشی قرار دارد.

آنا: جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی استادان و اعضای هیئت علمی در مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد چگونه خواهد بود؟

ترابی‌زاده: ایجاد هسته‌های پژوهشی که مأموریت آن حل مسائل واقعی جامعه است، می‌تواند موجب هدفمندسازی موضوعات پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی شود، به‌طوری‌که استادان عضو این هسته پژوهشی، متعهد خواهند بود تمام یا حداقل بخشی از موضوعاتی که برای دانشجویان کارشناسی‌ارشد و دکتری تکمیلی خود تعریف می‌کنند در راستای نقشه راه هسته پژوهشی باشد.

اعضای هسته پژوهشی پیشنهادی(مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک)، اعضای هیئت علمی گروه‌های مهندسی پزشکی، مکانیک، ارتوپدی و فیزیوتراپی هستند، بنابراین پایان‌نامه‌های مشترک متعددی در رشته‌های تخصصی مختلف قابل تعرف خواهد بود.

آنا: چه چشم‌اندازی برای مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد تعریف شده و ارزیابی‌تان از نتیجه فعالیت‌ها چیست؟

ترابی‌زاده: یکی از اهداف بلندمدت مؤسسان مرکز توانبخشی روباتیک و بیوفیدبک در کنار اهداف فناورانه کوتاه‌مدت و میان‌مدت، تشکیل هسته‌های پژوهشی مرتبط دیگری است که در نهایت زمینه را برای ایجاد یک مرکز تحقیقات تخصصی در زمینه توانبخشی حرکتی ـ شناختی فراهم می‌آورد.

بعد از راه‌اندازی مرکز تحقیقاتی تخصصی می‌توان نه‌تنها تیم‌های تخصصی مناسب؛ بلکه فضای بالینی مناسبی را نیز مهیا کرد تا امکان ارائه خدمات کلینیکی برای بیماران فراهم شود، به این ترتیب برای نخستین‌بار در کشور، مرکز تحقیقاتی پژوهشی ـ بالینی نوین در حوزه توانبخشی عصبی شکل خواهد گرفت، به‌طوری‌که نه‌تنها در عرصه تولید فناوری‌های نوین؛ بلکه در عرصه ارائه خدمات بالینی نیز فعال باشد و زمینه‌های درآمدزایی مناسبی را هم برای دانشگاه فراهم آورد.

آنا: و سخن پایانی ...

ترابی‌زاده: حمایت مادی و معنوی دانشگاه از هسته‌های پژوهشی که مأموریت آنها در راستای نیازهای روز جامعه است با اهداف کلان دانشگاه‌های نسل جدید همخوانی دارد و بهتر است در اولویت قرار گیرد.

انتهای پیام/۴۰۷۸/۴۰۶۲/